Itır Uçucu Yağı

Itır yağı olarak da bilinen geranyum uçucu yağı pelargonyum ailesi bitkilerinin aromatik yeşil kısımlarından buhar damıtılması yoluyla elde edilir. Medikal değerinin yüksek olması için bitki çiçek açmadan önce hasat edilmesi ve tazeliğini kaybetmeden yaprakların distilasyona girmesi çok önemlidir. 1 kg ıtır esansiyel uçucu yağı elde edebilmek için yaklaşık 300-500 kg kadar bitki yaprağına ihtiyaç duyulmaktadır. Medikal değeri yüksek, kıymetli ve nispeten de pahalı yağlarımızdan biridir ıtır, öyle ki bazı formüllerde yerine kullanılabilecek başka yağ da yoktur hatta.

Itır Esansiyel Uçucu Yağ genellikle berrak ve oldukça renksizdir. Hasada ve bitkinin geldiği alt familyaya göre çok hafif yeşil tonlarına rastlamak da mümkündür. Harika bir aroması vardır ve sitronellol ve gerniol içeren gül yağına koku ve görüntü olarak çok benzer. Bu sebeple çok daha pahalı olan bir yağ olan Gül Yağı adı altında ıtır yağı satıldığı da maalesef bir gerçektir. İkisi de ayrı kıymette ve medikal değerde yağlar olmasına rağmen gül yağı özellikle kozmetik ve parfümeri sektörünün baş tacıdır.

Kimyasal olarak temel bileşenleri şöyledir:

• Alkoller ( yaklaşık %75-80 kadarı terpenik geraniol, borneol, sitronellol, linalool, terpineol),
• Esterler (asetik, bütirik, valerianik),
• Ketonlar,
• Fenoller (öjenol) ve terpenler (phellandrene, pinen).

Antik Mısır’da Itır da dahil olmak üzere pek çok bitkisel yağ tedavi amaçlı kullanılmıştır.

Itırın tıbbi kullanımına ait en eski atıf Mısırlılar dönemine denk gelir ve parşömenlerde özellikle cilt güzelliği ve deri hastalıklarına uygulanabileceği ve tümörleri de tedavi ettiğine deyinilir. Günümüz Aromaterapi uygulamalarında da en geniş yelpazadeki medikal yağlardan biridir ve neredeyse kendi başına bir ilk yardım kutusudur diyebiliriz zira en kuvvetli özelliği yara iyileştirmesidir. Aynı zamanda antiseptik ve hemostatik yani kanamayı durdurmaya yardımcı yağlarımızdan birisidir ıtır. Çocuklarda da güvenle kullanılabilen ıtır yağı genel anlamda harika bir hücre yenileyici ve canlandırıcı yağ olması sebebiyle halsizlik ve yorgunluk hallerinde de ilk tercihlerden biridir, kronik yorgunluk hallerinde özellikle yararlıdır. Itır yağı, egzama, sedef gibi birçok cilt hastalığında hazırladığımız kremlerde mutlaka yer alır, ufak kesikler, çarpmalar sonucu oluşan morarmalar, ufak derece yanıklar, donma (ayazlama, kangren de dahil), mantar enfeksiyonları gibi pek çok hastalığın tedavisinde destek olarak da kullanılabilir. Pansuman solusyonları ve merhemlerinde de tercih ettiğimiz yağlardan biri yine ıtır yağıdır.

İçindeki sitronellol dolayısıyla Itır yağı son derece etkili bir böcek kovucudur. Sprey olarak hazırlayabilir veya 15-20 ml kadar taşıyıcı baz yağda 15 damla ekleyip böcek ve kene kovucu olarak cilde sürebilirsiniz. Bu şekilde hazırlandığında çocuklar için de uygundur. Bilinen en güçlü doğal kene kovucu da yine ıtır yağıdır. Hem çocuklar, hem yetişkinler hem de evcil hayvanlar için kullanılabilir. Köpeğinizin kuyruk kısmına ve ensesine bir damla damlatmanız kene kovucu olarak yaterli olacaktır. Sadece böcek kovucu olarak değil böcek ısırıklarında da yine ıtır uçucu yağını bir damla direk ısırığın üstüne damlatabilirsiniz. Bu şekilde böcek ısırıklarına direk seyreltmeden kullanılabilecek diğer yağlar çay ağacı veya, lavanta yağıdır diyebiliriz. Geceleri yatağınızın yanına bir pamuk veya gazlı beze bir kaç damla ıtır yağı damlatıp koyarsanız yine böcek kovucu özelliğinden faydalanmış olursunuz.

Kozmetik kullanımı da yaygın olan ıtır yağı kuru cilt başta olmak üzere yağlı ve kombine ciltlerde rahatlıkla kullanılabilir. Hem cildi besler hem de yağ üretimini dengeler ve dolayısıyla sivilcelenmeyi de önler. Deri kaşıntılarına veya kepek kökenli kafa derisi kaşıntılarında sıklıkla tavsiye ettiğimiz yağlardan biri olan ıtır hoş çiçek kokusu nedeniyle oda kokusu olarak da tercih edilir.

Zona Görünümü

Çalışmalar, geranyum yağının özellikle zona kaynaklı sinir ağrısını önemli ölçüde azaltabileceğini desteklemektedir. Zona hastalığı en fazla 10 gün sürse de post-herpetik nevralji (PHN) hastalık geçmiş olmasına rağmen hastalıklı bölgede uzun süre ciddi ağrılara neden olabilir. The American Journal of Medicine dergisinde yayınlanan bir araştırmada, araştırmacılar PHN’den mustarip 30 yetişkini dört gruba ayırıp bir gruba sadece ıtır yağı, diğer iki gruba ıtır yağı ve mineral yağ karışımı dördüncü gruba sadece mineral yağ vermişler ve hastaları gözleme almışlar. Itır yağı kullanılan grubun hepsinde ağrıların ciddi ölçüde azaldığı tespit edilmiş ve tamamen ıtır yağı kullanılan tedavi grubu en fazla ağrı kesici etkiyi gördüklerini ifade etmişlerdir. Bunlara kıyasla plasebo grubu ağrılarında çok az veya hiç rahatlama bildirmemiştir. Ufak bir grup ıtır yağına hassasiyet göstermiş ve cilt tahrişi yaşadıklarını belirtmiş olsa da cilt tahrişlerinin bir saat içinde azaldığı kayıt edilmiştir. Bu bilgiler doğrultusunda Herpes virüsünün neden olduğu zona ağrılarında ıtır yağı ile birlikte diğer antiviral yağlarla bir karışım hazırlanıp cilde haricen uygulanabilir diye varsaymak yanlış olmayacaktır. Karanfil ve bergamot bu amaçla kullanılabilecek diğer antiviral yağlar olabilir.

Geranyum yağı hormon salınımını düzenleyen adrenal korteks destekçisidir. Ergenlik dönemi adet öncesi dönem veya adet sancıları, adet dönemi meme ağrıları ve meme tıkanıklıkları, menopoz, menstrüel düzensizliklerde rahatlama sağlayabilir. Hormonların ruh halimiz üzerinde doğrudan etkili olduğunu düşünürsek geranyum yağı da hormonal dengesizliğe bağlı depresyon ve sinirlilik hallerine karşı etkili bir destekci de olabilir. Banyo suyuna 5-6 damla eklemeniz veya oda fısfısı yapmanız bu faydaları görmeniz için yetecektir.

ProSeed Itır Uçucu Yağı

Başka nerelerde kullanalım derseniz:

Hemoroid için, küçük bir krem kavanozuna 5ml (1 tatlı kaşığı) hindistancevizi yağı (zeytinyağ da olur) 1 damla ıtır esansiyel yağı karıştırıp günde 3 kez gazlı bezle kompres yapılabilir.

Küçük bir fısfıs şişesine 200 ml kadar su, bir kaşık aloe vera jeli veya 2 kaşık lavanta suyu 5 damla Castor – Turkey Red yağı ve 10 damla kadar geranyum yağı iç ferahlatıcı bir vücut spreyi yapmak için yeterlidir. Aynı zamanda harika bir güneş sonrası cilt onarıcı olarak da kullanılabilir.

• Kırışıklık önleyici olarak kullanmak isterseniz yaptığınız doğal kreme veya evdeki bitkisel kreme her kullanımda bir damla damlatmanız yetecektir.
• Oda nemlendiricisi ve difuzerlerde geranyum yağı kullanımı hem havadaki mikropları temizleyecek hem de odanıza çiçeksi doğal bir koku yayacaktır. Ruha ve duygulara iyi gelmesi de cabası.
• Doku yenileyici bir yağ olması sebebiyle özelliklere akne, egzama, sedef, gibi hastalıkların kontrolünde çok etkilidir. 5 ml kadar Aloe Vera suyuna 5-8 damla ıtır yağı damlatıp sivilceli bölgeye günde 2 kez tatbik edilebilir. Bitkisel bir vücut şampuanına yine ıtır yağı ekleyip egzama veya sivilce şampuanı yapabilirsiniz.

Şifa Olsun

Buket Kaptan Eginbaş

Referanslar:

1. Tisserand, R., Young, R., & Williamson, E. M. (2014). Essential oil safety: a guide for health care professionals. Edinburgh: Churchill Livingstone/Elsevier.
2. Buckle, J. (2015). Clinical Aromatherapy: Essential Oils in Practice. Edinburgh: Churchill Livingstone.
3. ‘Temporary Relief of Postherpetic Neuralgia Pain with Topical Geranium Oil’ The American Journal of Medicine Vol. 115, No. 7, November 2003, ncbi.nlm.nih.gov